Stemmingswisselingen? Prikkelbaarheid? Krampen? Heel vaak zijn fysiologische ongemakken en emotioneel onbehagen direct gerelateerd aan je hormonen en hun schommelingen. Deze kunnen bv het gevolg zijn van PMS, menopauze of postpartumdepressie. In dit soort gevallen kun je essentiële oliën gebruiken om een gezonde hormoonhuishouding te ondersteunen. Kun je hormoonbalans op een natuurlijke manier stimuleren? Jazeker! Ik geef je in dit artikel tips voor essentiële oliën voor vrouwen en de ongemakken die zij kunnen ervaren.

Wat zijn essentiële oliën?

Voordat ik me richt op essentiële oliën voor vrouwen die hormoonbalans op een natuurlijke manier kunnen ondersteunen eerst nog even dit! Je leest er steeds vaker over. Ze zijn nooit echt weg geweest maar onbekend maakt onbemind dus ik herhaal graag nog eens wat essentiële oliën nou eigenlijk zijn. Essentiële oliën zijn de oliën die worden gewonnen uit de wortels, schors, bladeren of bloemen van bepaalde planten. Ze bevatten o.a. monoterpenen, sesquiterpenen, fenylpropanoiden. Deze stoffen kunnen je lichaam op heel veel vlakken ondersteunen.

Pure essentiële olie zijn krachtig door de hoge concentratie en gebruik je bij (grote) voorkeur in combinatie met een draagolie. De manieren waarop je essentiële oliën kunt gebruiken, zijn onder meer:

• Masseren. Als je besluit de essentiële olie rechtstreeks op je huid aan te brengen, moet je deze verdunnen in een draagolie (zoals bv kokos-, amandel-, olijf- of jojoba-olie)
• Diffuser. Voeg een paar druppels olie toe aan wat water en gebruik een diffuser om de hele dag een lekker aangenaam aroma in je kamer te verspreiden.
• Spray, crème of roll-on. Er zijn enkele producten die etherische olie-extract bevatten. Als je besluit voor deze optie te gaan, streef dan naar een veilig, gerenommeerd merk om te garanderen dat je ingrediënten van hoge kwaliteit krijgt.

Wat is hormonale disbalans?

Hormonale disbalans wordt veroorzaakt door hormonen die om welke reden dan ook in meer of mindere mate dan wenselijk/normaal in je bloedbaan aanwezig zijn. Denk hierbij bv aan oestrogeen, testosteron, cortisol, schilklierhormonen….

Een aantal veelvoorkomende problemen met hormonale disbalans en wat de signalen kunnen zijn:

 Cortisol-disbalans

Als je onder stress staat neemt je cortisolspiegel toe als onderdeel van je “vecht- of vluchtreactie”. Als dit echter regelmatig gebeurt zullen je bijnieren hoge hoeveelheden van cortisol blijven produceren.

Dit kan leiden tot:

• Je moe voelen
• Meer energie hebben tijdens de nacht
• Verlangen naar calorierijk voedsel
• Slaapstoornissen

Als deze constante stress gedurende een lange periode aanhoudt, kun je zelfs ernstigere gezondheidsproblemen krijgen. Zoals bv bijnieruitputting.

 Geslachtshormoon disbalans

Je kunt een hormonale disbalans van je oestrogeen-, testosteron- en progesteronspiegels ervaren als je in de menopauze komt. Maar er kunnen ook klachten optreden na de bevalling (bekend als de babyblues of postnatale depressie).

Hormonen die in de war zijn tijdens de menopauze kunnen leiden tot:

• Opvliegers
• Nachtelijk zweet
• Lage libido
• Ongerustheid
• Slaapstoornissen

Een ander voorbeeld van kleine veranderingen in je hormoonspiegels is de week voor en tijdens je menstruatie. De effecten rond je menstruatie zijn niet perse een hormonale disbalans. De hormonschommelingen kunnen wel ook symptomen vooroorzaken zoals:

• Ongerustheid
• Krampen
• Prikkelbaarheid
• Veranderingen in je libido
• Hoofdpijn
• Gevoelige borsten

Schildklierhormoon disbalans

Je schildklierhormonen zijn verantwoordelijk voor het regelen van je metabolisme en je spijsverterings-, spier- en hersenfuncties.

Als je schildklierhormonen uit balans zijn, kun je symptomen krijgen zoals:

• Plotseling gewichtsverlies of -toename
• Slaapproblemen
• Spierklachten
• Prikkelbaarheid
• Ongerustheid

Maar wát veroorzaakt hormonale disbalans in de eerste plaats?

Wat veroorzaakt hormonale disbalans?

Hormonale disbalans kan worden veroorzaakt door zaken (dingen waar je zelf ook zeker invloed op kunt hebben) als:

• Chronische stress
• Slecht dieet
• Ongezonde gewoonten zoals overmatig roken en drinken
• Slaaptekort

Zelfs als een van je hormonen uit balans is, heeft dit invloed op de productie en goede werking van andere hormonen in je lichaam. Sta je bijvoorbeeld constant onder stress? Dan pompen je bijnieren overtollig cortisol weg. Gevolg is dat je lichaam prioriteit zal geven aan de productie van cortisol boven andere hormonen zoals oestrogeen en serotonine.

Heb je ernstige klachten door een hormoonhuishouding die uit balans is ? Dan ga je natuurlijk op zoek naar hulp van een medische professional.

Als je echter milde ongemakken ervaart door al die schommelingen of disbalans, zoals PMS, de overgang naar de menopauze of stress, kan aromatherapie met bepaalde essentiële oliën je zeker helpen om weer wat meer balans te krijgen én voor ontspanning te zorgen. Zo behoren opvliegers en moodswings voor míj tot het verleden, ook al zit ik nog midden in de premenopauzale fase. Als ik terugkijk op de periode rondom mijn normale menstruatie en de ongemakken die mijn dochters ervaren in hun cyclus vind ik essentiële oliën écht een enorme aanwinst. Hormoonbalans op een natuurlijke manier, de natuurlijke gang van zaken ondersteunen, verzachten, soms wat bijsturen, kalmeren etc. Wie wil níet zonder al die nare bijkomstigheden die vrouwen soms kunnen ervaren?

Dus, welke essentiële oliën kunnen jóu helpen? Ik geef je hieronder wat tips voor essentiële oliën voor vrouwen (dit keer)

Hoe essentiële oliën helpen bij de hormoonbalans

Wanneer het lichaam gevaar voelt, activeert de amygdala (het emotionele centrum van onze hersenen) de productie van stresshormonen zoals cortisol en adrenaline.

Wanneer we nu essentiële oliën inhaleren, reist de aangename geur naar de amygdala en activeert de afgifte van “feel-good” endorfines, zoals serotonine. Dit vermindert op zijn beurt de productie van cortisol en verlicht gevoelens van angst, stress en depressie.

Van sommige essentiële oliën wordt ook aangenomen dat ze menstruatiekrampen verminderen, het libido verhogen en van invloed kunnen zijn op het gebied van onvruchtbaarheid, PCOS en lage progesteronspiegels.

En dus, heb ik een lijstje gemaakt van een aantal essentiële oliën met hormonale voordelen die ze bieden. Maar, hoewel de meeste essentiële oliën absoluut veilig zijn om te gebruiken en géén negatieve bijwerkingen veroorzaken, wil ik je er tóch nog even op wijzen dat je altijd duidelijk moet hebben hóe je ze moet gebruiken. Het is géén ‘one size fits all’ middel, het gebruik van iemand van 19 ziet er anders uit dan voor iemand van 90 bijvoorbeeld. 5 of 50, er zijn absoluut oliën die je niet voor kinderen moet gebruiken én verschillende in verdunning. Nou zijn deze leeftijdsvoorbeelden misschien niet meteen van toepassing bij dit thema maar meer voor het gebruik van EO’s in het algemeen (veiligheid voor alles, laat je informeren en vraag hulp)

Clary Sage

Een van de oliën die ik zelf met grote regelmaat gebruik. Clary Sage kan je cortisolspiegel verlagen en angstsymptomen bestrijden. Deze essentiële olie heeft ook antidepressieve eigenschappen en kan de aanmaak van serotonine in je lichaam stimuleren.
Het is bewezen dat aromatherapie met Clary Sage ook de bloeddruk verlaagt en ontspanning brengt. De olie is ook zeer effectief in het balanceren van je oestrogeenspiegels en kan zelfs menstruatiekrampen verminderen. Deze effecten maken het een van de meest populaire essentiële oliën voor het bevorderen van de hormoonbalans.

Om menstruatiekrampen te verlichten, verdun je de olie in een draagolie (zoals bv jojoba olie of zoete amandelolie) en breng je het aan op de onderbuik. Voor opvliegers en algehele ondersteuning van de bijnieren, breng de olie aan in je nek en over het gebied van de nieren.

 Ylang Ylang

In de traditionele geneeskunde wordt Ylang Ylang gebruikt om het libido bij zowel mannen als vrouwen te verhogen. Dit maakt het een geweldige optie voor vrouwen in de menopauze die hun zin in seks proberen te vergroten. Ylang Ylang wordt ook gebruikt voor stressverlichting. Het krachtige aroma kan je lichaam ontspannen, angstsymptomen verminderen en je zelfrespect vergroten.

Een geweldige manier om Ylang Ylang te gebruiken voor hormoonbalancerende effecten is door de EO te mengen met een draagolie en het over je lichaam te masseren. Je hydrateert ook meteen je huid. Dat, samen met de geur draagt óók bij aan een algeheel gevoel van welzijn.

Geranium

Geranium kan de oestrogeenspiegels bij vrouwen in de menopauze verhogen.

Het helpt ook de menstruatiecyclus van vrouwen in de perimenopauze (de periode vóór de menopauze) te stabiliseren.

Geraniumaromatherapie kan uw angst- en stressniveaus verminderen en je kalmeren dankzij de antidepressieve effecten.

Geranium heeft antibacteriële eigenschappen en kan huidaandoeningen zoals acne verbeteren en de algehele gezondheid van je huid en haar verbeteren.

 Lavender

Lavendelolie wordt veel gebruikt om ontspanning en een goede nachtrust te bevorderen. Vanwege de kalmerende effecten kan Lavender je cortisolspiegel verbeteren, wat resulteert in een betere algehele hormoonbalans.

Deze essentiële olie voor hormoonbalans kan ook:

•  Symptomen van de menopauze zoals opvliegers, hoofdpijn en nachtelijk zweten verminderen
•  Symptomen van depressie, stemmingswisselingen en menstruatiekrampen die je tijdens je maandelijkse cyclus zou kunnen ervaren verminderen
•  Huid en haar verbeteren

 Thyme

Deze olie kan je progesteronspiegel in evenwicht brengen vanwege het hoge fyto-oestrogeengehalte.

Progesteron kan ook de productie van andere hormonen beïnvloeden. Lage progesteronspiegels kunnen slapeloosheid, stemmingswisselingen, depressieve gevoelens en lage vruchtbaarheid veroorzaken.

Thyme kan dergelijke symptomen van hormonale disbalans aanzienlijk verminderen en een gezonde hormoonbalans bevorderen.

Voeg een paar druppels van de olie toe aan het je badwater (met Epsomzout, nooit essentiële olie puur in je badwater druppelen. Olie blijft drijven en aanraking met de huid kan irritatie veroorzaken. Het zout neemt de olie goed op en zorgt voor betere en veiligere verdeling in je water), een diffuser, lotion of inhaleer het de hele dag middels een snifflestick/neusinhaler.

Bergamot

Bergamotolie kan spanning verlichten en gevoelens van stress, angst en somberheid verzachten. Bovendien bevordert Bergamot aromatherapie de aanmaak van serotonine en dopamine. Het gebruik ervan zal je humeur gedurende de dag verbeteren.

Bergamot heeft ook ontstekingsremmende eigenschappen, kan helpen bloeddruk en het cholesterolgehalte verlagen.

 Rosemary

Rozemarijnolie kan je bijnierfuncties aanzienlijk verbeteren door de productie van cortisol in evenwicht te brengen. Verhoogde niveaus van cortisol leiden tot prikkelbaarheid, stemmingswisselingen en slapeloosheid. Rozemarijn kan dergelijke symptomen verminderen, je humeur stimuleren en het geheugen verbeteren.

Rozemarijnolie bevat ook carnosinezuur – een actief ingrediënt dat de lever helpt oestrogeen af ​​te breken en je oestrogeenspiegels te normaliseren.

 Myrtle

Myrtle eo kan je schildklier helpen goed te functioneren en het verlaagt je stresshormoonspiegels. Deze etherische olie heeft een kalmerende werking en verlicht symptomen van stress en angst. De adaptogene* eigenschappen van Myrtle kunnen je hormoonspiegels binnen hun normale bereik stabiliseren.
Myrtle wordt ook gebruikt voor huidaandoeningen zoals acne vanwege de ontstekingsremmende en antibacteriële eigenschappen.

In je diffuser kan Myrtle ook helpen bij verschillende ademhalingsproblemen.

*kruiden die hun functie kunnen aanpassen volgens de specifieke behoeften van het lichaam.

Peppermint

Pepermuntolie heeft geen directe invloed op je hormonen. Het helpt je echter om sommige bijwerkingen van hormonale onevenwichtigheden, zoals hoofdpijn en vermoeidheid, te bestrijden. Het inademen van pepermuntolie kan enorm helpend zijn bij dit soort ongemakken als je deze in je diffuser gebruikt of in een neusinhaler/snifflestick.  Het frisse, ietwat scherpe aroma kan ook je energieniveau gedurende de dag verhogen.

Omdat pepermunt erg krachtig is, hoef je maar een paar druppels te mengen met een basisolie en deze aan te brengen waar je pijn of spanning voelt. Masseer het zachtjes op het gebied totdat het volledig is opgenomen.

 Frankincense

Frankincense ondersteunt een goede werking van de schildklier. Het brengt je cortisol- en oestrogeenspiegels in evenwicht. Frankincense wordt ook gebruikt om sommige PMS- en menopauzesymptomen zoals angst, misselijkheid, krampen en stemmingswisselingen te verminderen. De ervaring leert dat deze olie enorm aardend werkt.

 Rose

Rozenolie kan de testosteronniveaus bij vrouwen verlagen en bij inademing kan het pijn verzachten. Het is ook bekend dat deze essentiële olie cortisol verlaagt en een kalme, ontspannen toestand van lichaam en geest bevordert.
Aromatherapie met rozenolie kan ook libido vergroten, humeur verbeteren en symptomen van depressie (gevoelens) verminderen.

Bij plaatselijk aanbrengen kan rozenolie ook menstruatiekrampen verlichten.

Pine

Pine kan vrouwen in de menopauze helpen met verminderde oestrogeenspiegels.
Veel vrouwen die door de menopauze gaan, hebben een verminderd oestrogeen in hun lichaam en zijn vatbaar voor het ontwikkelen van osteoporose. Het gebruik van dennenolie kan daarbij helpend zijn.

Pine is ook zeer effectief bij het verminderen spierpijn na bv een intensieve workout of een dag vol lichamelijke inspanning.

Tea Tree Olie

Hormoononbalans kan vaak leiden tot huidontsteking en aandoeningen zoals acne.
Tea tree olie kan acne aanzienlijk verminderen wanneer het plaatselijk wordt aangebracht. Om deze reden is het een veelgebruikt ingrediënt in veel anti-acne cosmetica.

Je kunt gemakkelijk een crème vinden met tea tree olie-extract. Je kunt ook je eigen kruidengeneesmiddel maken door een deel tea tree olie te combineren met negen delen water en dit voorzichtig op de probleemgebieden aan te brengen. Laat het drogen en ga dan verder met je gebruikelijke vochtinbrengende crème.

 Oregano

Oregano-olie kan helpen je oestrogeenlevel te verhogen.
Carvacrol, de belangrijkste werkzame stof in de olie, kan ook helpen een hoog cholesterolgehalte te verlagen.

Vitex

(Vitex zit in Progessense phyto plus (samen met o.a. wilde yam))

Vitex-olie helpt het hormoon prolactine te verminderen en brengt de oestrogeen- en progesteronspiegels in evenwicht.
Deze olie kan ernstige PMS-symptomen zoals angst, depressie en stemmingswisselingen aanzienlijk verminderen. Het kan ook de vruchtbaarheid verbeteren omdat het je prolactinespiegels reguleert.

Vitex kan symptomen van de menopauze die verband houden met lage oestrogeenspiegels verbeteren. Deze symptomen omvatten slaapstoornissen, prikkelbaarheid, opvliegers en onregelmatige maar intense menstruatiecycli bij perimenopauze vrouwen.

 Fennel

Venkelolie bevat fyto-oestrogenen en kan je oestrogeenspiegelverhogen.
Deze factoren maken het een geweldige aanvulling op je aromatherapie als je symptomen van de menopauze ervaart, zoals opvliegers en slaapstoornissen. Dergelijke symptomen worden vaak veroorzaakt door de uitputting van oestrogeen in het lichaam.

 Angelica

Angelica (Engelwortelolie) kan uw serotonineniveau verhogen en symptomen van angst verminderen. De rustgevende geur van de olie geeft je een natuurlijke stemmingsboost en laat je ontspannen. Engelwortelolie kan ook sommige symptomen van de menopauze verlichten, zoals opvliegers en nachtelijk zweten.

Voeg een paar druppels engelwortelolie toe aan je favoriete bodycrème en masseer deze in voor een rustgevend effect.

** Endoflex en Progessence Phyto Plus missen de kenners in dit rijtje. Dat zijn blends van Young Living die diverse van eerdergenoemde oliën bevatten en dus populair zijn onder de vrouwelijke oliegebruikers. Je weet nu waarom 😉

Conclusie

Hormonale disbalans kan je dagelijkse routine en plannen verstoren en verschillende ongemakken veroorzaken.

Om milde hormonale onevenwichtigheden te verbeteren, kunt je rustgevende aromatherapie proberen met een van de essentiële oliën op de lijst of een mix ervan proberen!

NOTE: voor elke genoemde essentiële geldt dat er meer toepassingen mogelijk zijn, op meerdere vlakken. Ik heb me beperkt tot één thema dit keer.